Op 10 mei 1940 vielen de Duitsers Nederland binnen. Nederland gaf zich niet zomaar over en er volgden gevechten en bombardementen. Na vijf dagen moest Nederland zich toch overgeven. Van 1940 tot 1945 werd ons land bezet door de Duitsers onder leiding van Adolf Hitler. Op 5 mei 1945 werden wij bevrijd. Duitsland werd verslagen en Nederland was weer van ons.
Op 4 mei herdenken wij de oorlogsslachtoffers en op 5 mei vieren wij dat wij in vrijheid mogen leven. Het is belangrijk om onze kinderen te blijven vertellen over deze zwarte bladzijde uit onze geschiedenis. Boeken, zowel fictie als non-fictie, kunnen daarbij helpen. Er zijn enorm veel boeken verschenen over dit onderwerp met verschillende thema’s en invalshoeken.
Wij hebben in deze blog 11 boeken voor jou op een rijtje gezet. Je vindt hier boeken voor verschillende leeftijden, vanaf 7 jaar t/m Young Adult. Voor ieder wat wils. Want deze periode uit de geschiedenis mag nooit worden vergeten.
Ben je benieuwd geworden naar een boek? Klik dan op de coverfoto. Je komt dan bij de volledige boekentip. Mocht je na het leven van deze blog op zoek zijn naar nog meer inspiratie? Lees dan onze eerder verschenen blog over de Tweede Wereldoorlog. Je vindt hem hier.
Waarom de maan verdwijnt
Geschreven door Martine Letterie met illustraties van Rick de Haas.
‘Ik ga niet. Ik wil bij jullie blijven. Jullie hebben zelf gezegd dat je nooit weet hoelang een oorlog duurt! Straks raken we elkaar kwijt. Hoe vinden we elkaar dan ooit nog terug?!’
Lotti woont met haar vader en moeder in Nederlands-Indië. Wanneer de Tweede Wereldoorlog uitbreekt in Nederland, wordt het ook in Nederlands-Indië onrustig. Wanneer Japan Amerika aanvalt, verklaart Nederlands-Indië de oorlog aan Japan. Nu gebeurt waar Lotti en haar ouders bang voor waren, het is oorlog. Al snel moet haar vader zich gaan melden en komt hij in een kamp terecht. Voor Lotti en haar moeder is hun huis ook niet langer veilig. Ze reizen naar verschillende adressen en moeten steeds meer spullen achterlaten. Ook Lotti en haar moeder worden uiteindelijk naar meerdere kampen gestuurd. Het leven in de kampen is zwaar, maar Lotti heeft veel steun aan de verhalen die haar baboe altijd aan haar vertelde. Die houden haar op de been. Zullen Lotti en haar ouders de oorlog overleven? En zullen ze elkaar ooit nog terugzien?
Ontzet
Geschreven door Gerard van Gemert.
‘Krijn hoorde op de gang mensen praten. Zonder zich te bedenken legde hij de brief waar hij hem gevonden had en liep snel de deur uit.’
Tijdens de Tweede Wereldoorlog lijkt het wel of de ouders van Krijn bevriend zijn met de Duitsers. Ze leveren brood aan de bezetter en officier Otto Hausmann komt af en toe een praatje maken in de bakkerij. De andere inwoners van het dorp kijken daarom op hen neer. Maar in werkelijkheid verbergt de familie Van Overeem een Joods gezin met drie kinderen op zolder. Krijn kan niet wachten tot hij aan iedereen kan laten zien dat hij en zijn ouders aan de goede kant staan. Maar als het moment gekomen is, ziet de wereld er anders uit dan Krijn had verwacht.
Stamppot met kogels
Geschreven door Joyce Pool.
‘Nee mam, ik wil niet, ik kan niet en ik ga niet.’
Hongerwinter 1945. De Amsterdamse Hans wordt tegen zijn zin door zijn ouders naar Texel gestuurd. Hij moet met zijn beste vriend, Herman, mee naar zijn oom op het eiland om aan te sterken. Op Texel is nog wel eten. Hans heeft al geen zin, en als ze aan de overkant worden opgehaald door meester Jan, blijkt die nog een moffenvriend te zijn ook! Als Hans langer op het eiland blijft, ontdekt hij dat niet alles is wat het lijkt. En net als de Duitsers verslagen lijken, breekt er een nieuwe oorlog uit…
Niet meer dan een nummer
Geschreven door Elsbeth de Jager.
‘Het is nu oorlog, jongen. We zijn in oorlog met Japan.’
Het is 1942. De tienjarige Hugo woont op het eiland Java. Als de Japanners Java bezetten, wordt Hugo’s vader opgepakt en naar een kamp gestuurd. Vanaf dat moment zet Hugo zijn talent als zakenman in, zodat hij wat extra geld kan verdienen om voor zijn moeder en zusje te zorgen. Maar dan moeten ook Hugo, zijn moeder en zijn zusje naar een kamp. Zelfs daar verzint Hugo van alles om aan extra eten te komen. Als hij 13 is, wordt hij van zijn moeder en zusje gescheiden en komt hij in het mannenkamp Tjimahi terecht. Nu moet hij in zijn eentje zien te overleven. Zou Hugo zijn familie ooit nog terugzien?
Vergeet mij niet
Geschreven door Janny van der Molen. Met illustraties van Martijn van der Linden en foto’s uit familiealbums en de collectie van de Anne Frank Stichting.
‘Anne Franks vrienden en vriendinnen’
Vriendschap was belangrijk voor Anne Frank. In het Achterhuis schreef ze in haar dagboek onder andere over haar vriendinnen Jacqueline van Maarsen en Hannah Goslar. En op een foto van haar tiende verjaardagsfeestje zien we Anne te midden van klasgenootjes als Ietje Swillens, Mary Bos, Martha van den Berg en Kitty Egyedi. Maar terwijl iedereen het aangrijpende verhaal van Anne Frank kent, is van de meesten van haar vrienden weinig bekend. Wat is hun verhaal?
De zolder 
Geschreven door Ria Lazoe.
‘Hé Kelly? Kijk eens! Dit zat onder dat kastpapier.’
Kelly komt naast Tessa wonen. Daar kijkt Tessa heel erg naar uit, want stiekem ziet zij de knappe broer van Kelly, Martin, wel zitten. Tessa is erg behulpzaam. Ze helpt de familie van Kelly waar ze kan bij de verbouwing. Als ze op een dag op de zolder aan het slopen zijn, ontdekken ze een schriftje. Het schriftje blijkt van een gedeserteerde Duitse soldaat te zijn die tijdens de Tweede Wereldoorlog ondergedoken moet hebben gezeten in het huis van Kelly en Martin. Het schriftje roept zoveel vragen op bij het drietal dat ze besluiten om op onderzoek te gaan. Stukje bij beetje ontdekken ze steeds meer over de Duitse soldaat. Maar niet iedereen vindt het een goed idee dat het drietal op onderzoek uitgaat. Tessa, Kelly en Martin raken steeds verder verzeild in de zoektocht. Ze ontdekken heftige zaken. Zullen ze achter de geschiedenis van de Duitse soldaat komen en ontdekken wat er met hem gebeurd is?
De brieven van Mia
Geschreven door Astrid Sy.
‘Kom je snel weer een boterham eten?’
Laila woont samen met haar moeder, zus en broertje in een asielzoekerscentrum. Ze zijn gevlucht uit Syrië, waar Laila haar vader achter moest laten.
Als Laila voor een schoolopdracht de norse meneer Cohen moet helpen met huishoudelijke klusjes, heeft ze daar eerst helemaal geen zin in. Maar bij het opruimen van zijn stoffige zolder vindt ze een mysterieuze trommel vol met oude brieven. Laila begint nieuwsgierig te lezen en raakt helemaal in de ban van de Joodse Mia, die dapper in het verzet komt tegen de nazi’s. Laila raakt vastbesloten te achterhalen wat er met Mia is gebeurd tijdens de oorlog. Als een ware detective begint ze aan een spannende zoektocht.
De tunnel
Geschreven door Anna Woltz.
‘Maar ik wil weg hier. Dit schrift in mijn handen is een ladder. Het is een touw van aan elkaar geknoopte lakens, een luchtballon.’
Het is september 1940 in Londen. De Blitz, een aanhoudende reeks bombardementen door de Duitse luchtmacht begint. Vier jongeren leren elkaar kennen in de tunnels van de Ondergrondse. Elke nacht schuilen hier mensen voor de bommen.
Quinn is vijftien. Ze is van huis weggelopen met een tas vol juwelen en ze wil de wereld veranderen. Jay is alles kwijt, dus regels kunnen hem gestolen worden. Sebastian is Quinns grote broer, maar Quinn noemt zijn naam niet. Voor zijn familie bestaat hij niet meer. Ella van veertien vertelt het verhaal. Ze is net een jaar ziek geweest en voelt zich onzichtbaar – maar dan komt de tunnel.
Zout van de zee
Geschreven door Ruta Sepetys.
‘Mijn ogen vielen dicht. En toen vlogen ze open. Daar stond een Russische soldaat.’
De Tweede Wereldoorlog komt tot een einde en de Russen proberen de Duitsers te verdrijven. Duizenden vluchtelingen zijn op zoek naar vrijheid. Zo ook de 21-jarige Litouwse Joana, de 15-jarige Poolse Elilia en de 19-jarige Oost-Pruisische Florian. Ze zijn alle drie op de vlucht naar de Wilhelm Gustloff, een voormalig cruiseschip dat hen in veiligheid moet brengen. Alhoewel ze door de oorlog lijnrecht tegenover elkaar staan, moeten ze samenwerken om te overleven. Dan, op het moment dat ze denken dat ze eindelijk veilig zijn, gebeurt er iets verschrikkelijks.
De rest van ons leven
Geschreven door Els Beerten.
‘Een verhaal over groeien, met alles wat daar bij hoort: missen, zoeken, een thuis vinden.’
Fredo Santoro migreert als kleine jongen van Italië naar Engeland. Daar groeit hij op in een warme Italiaanse gemeenschap van kappers en ijsverkopers, tot de Tweede Wereldoorlog uitbreekt en Mussolini de kant van de Nazi’s kiest. Italianen worden in Engeland plots verdacht en de regering geeft opdracht alle mannen te deporteren. Fredo verstopt zich en ontsnapt aan de razzia’s, maar zijn vader?
Noem geen namen
Geschreven door Astrid Sy.
‘We leven nu. Op dit moment. Dat is het enige wat telt.’
Rosie is kinderverzorgster en woont bij haar ouders in een levendige joodse buurt in Amsterdam. Kaat studeert rechten en heeft een moeizame relatie met haar rijke, kille ouders. Dan breekt de oorlog uit. Kaat komt in aanraking met een studentengroep in Utrecht, waar ze de stoutmoedige Josephine leert kennen. Onder het oog van de Duitse soldaten beginnen de drie jonge vrouwen in het diepste geheim met het redden van joodse kinderen. Wat volgt is een lange, gevaarlijke weg…
