De schuifdeuren gaan met een ruk open. Een man schreeuwt: ‘Handen omhoog!’

16 november 1944. Op een koude, donkere oorlogsavond wordt er aangeklopt bij Henk en zijn familie. Een zacht klopje, dus ze verwachten iemand die ze kennen. Niets blijkt minder waar. Landwachters – helpers van de Duitsers – dringen het huis binnen. Henk, zijn vader en moeder en broers en zussen worden gearresteerd. Diep in de nacht worden ze naar Kamp Amersfoort gebracht en in verschillende cellen opgesloten. Al snel ontbreekt van de drie oudste jongens ieder spoor. Wat is er met hen gebeurd? Zien ze elkaar ooit nog terug?

In deze indringende jeugdroman beschrijft Martine Letterie het waargebeurde verhaal van de familie Rijper, die naar Kamp Amersfoort werd overgebracht.

In drie woorden

Aangrijpend, indringend, rotsvast geloof

In meer woorden

Dit verhaal duikt terug in de tijd en doet je belanden in een gereformeerd domineesgezin waarin je als lezer als het ware direct wordt opgenomen. Het is 1944, de bevrijding lijkt dichterbij en dat schept hoop. Wat de familie Rijper toen echter nog niet kon bevroedden is dat het laatste oorlogsjaar binnen hun grote gezin genadeloos toe zal slaan.

De familie is in bezit van een verboden radio en luistert stiekem naar het nieuws dat radio Oranje brengt. Daarnaast zitten twee zoons bij het verzet en hebben ze als gezin de zorg op zich genomen over Henk van Dijk, een onderduiker. Het leven kabbelt voort, de familie houdt het hoofd boven water ondanks de tekorten die langzaamaan meer impact op het dagelijkse leven krijgen. Maar dan slaat het noodlot toe, het gezin wordt verraden, opgepakt en afgevoerd naar Kamp Amersfoort alwaar hun een afschuwelijke tijd tegemoet gaat. Het hele gezin wordt, gedeeltelijk afzonderlijk van elkaar, gevangen gezet en meedogenloos aangepakt door de toenmalig gevreesde kampbeul Kotalla. Hun onwankelbare geloof is een grote steun om het leven in deze afgrijselijke omstandigheden vol te houden. Vooral vader Sjouke draagt dit uit, zeker nu de wereld om hun heen asgrauw en weinig hoopvol is. Het is dan ook nog maar zeer de vraag of ze de hel waarin ze beland zijn zullen overleven…

In het nawoord kun je lezen dat Martine Letterie dit boek schreef in opdracht van Nationaal Monument Kamp Amersfoort. Het boek gaat over de Amersfoortse familie Rijper en beschrijft wat hun overkomen is tijdens de tweede wereldoorlog. Het is dus waargebeurd. Het verhaal wordt verteld vanuit verschillende gezichtspunten. In de meeste gevallen is dat afwisselend vanuit het perspectief van de zoons Johan, Henk en Theo. Maar ook dochter Mien komt een keer aan het woord. Mede doordat de auteur sommige fragmenten verzonnen heeft leest het boek als een roman. In haar nawoord vertelt ze op welke onderdelen van het verhaal dit van toepassing is. Zelf formuleert ze het als volgt: “Ik ben uitgegaan van de historische gegevens, maar de ‘gaten’ heb ik ingevuld.”

Het resultaat is een zeer indringende jeugdroman. Na het lezen ervan zindert de inhoud nog lang na. Het aangrijpende verhaal laat zien hoe onschuldige mensen slachtoffer werden van wreedheden en hoe vreselijk het geweest moet zijn om in erbarmelijke, uitzichtloze omstandigheden in een kamp te moeten leven. Maar ook hoe naastenliefde, saamhorigheid, dapperheid en een onwankelbaar geloof mensen overeind hield.

Achterin het boek staan enkele foto’s waarop onder andere de familie Rijper te zien is. Op www.oorlogsverhalen.com kun je Mien Rijper zelf over Kamp Amersfoort zien vertellen.

Geschikt voor kinderen vanaf ongeveer 12 jaar.