‘De postbesteller wist wat zijn komst teweeg kon brengen, Brieven brengen bijna altijd voorspoed of onheil. De wissewasjes van het leven verdienen nu eenmaal geen postzegel.’
Zes broers worden opgeroepen om dienst te nemen in het leger. Op weg naar het front moeten ze zich melden bij een grenspost. Geschikte giften of geld om de grens te kunnen passeren, bezitten de broers niet. Verhalen kennen ze echter in overvloed. Verhalen over een behekst meer, over een poppenspeler die over lijken gaat om succes te hebben en over een jongeman die zo mooi is, dat de mannen uit zijn dorp hem van pure jaloezie het liefst een kopje kleiner maken. De broers vertellen en vertellen alsof er een leven van af hangt. En dat is ook zo.
In drie woorden
Raamvertelling, sprookjesachtig, broederliefde
In meer woorden
Dit boek gaat over 6 broers, ze wonen samen in één huis, zonder ouders. De jongste broer is het zorgenkindje wegens zijn wat broze gezondheid en wordt extra beschermd door de andere broers. Dit lukt allemaal totdat de oudste broer een oproep krijgt vanuit het ministerie: hij wordt geacht zich te melden bij het Paleis van de Vrede om vanaf daar zijn bijdrage aan een oorlog te leveren. Met een zwaar hart vertrekt oudste broer richting Vredespaleis. Na hem zal deze missie zich nog 5 x herhalen omdat alle andere broers ook opgeroepen zullen worden. Zo komen ze allemaal, afzonderlijk van elkaar, op een dag oog in oog te staan met de wacht van het Vredespaleis die hun steevast dezelfde vraag voorlegt: ‘Wat is je gift voor de vrede?’ Zonder gift kan de wacht namelijk geen doorgang verlenen. Aangezien de broers vrijwel niets bezitten, vragen ze de wacht of hij ook genoegen neemt met een verhaal. Vertellen kunnen ze namelijk heel goed. Gelukkig gaat de grenswachter hiermee akkoord en zo gebeurt het dat elke broer een verhaal vertelt in ruil voor het passeren van de grens. De verhalen die de broers vertellen, zijn allemaal anders van aard, bijzonder daarbij is dat elk verhaal iets zegt over diegene die het vertelt. Geeft de wacht alle broers toegang om deel te nemen aan de oorlog? En de jongste broer, kunnen de broers hem blijvende bescherming bieden nu zij allemaal opgeroepen zijn toe te treden tot het leger? Overleven ze de oorlog überhaupt wel?
Deze raamvertelling is zorgvuldig en doordacht opgebouwd en zet jou als lezer voortdurend aan het denken. Dit wordt doorgevoerd in de illustraties: vaak moet je je best doen om te ontdekken wat je ziet. Alsof je zelf in zinderende hitte door de woestijn struint, waar opstuivend zand je het zicht ontneemt. Dit is knap en invoelend gedaan. Ook op locaties buiten de woestijn zijn de afbeeldingen sober gekleurd en soms vaag. Juist daardoor trekken ze jou mee in het verhaal. Los daarvan hebben de vertellingen van de broers een sprookjesachtige setting en een middeleeuws aandoende ambiance die dikwijls terug te zien is in de platen. Chapeau voor Ludwig Volbeda die de beoogde sfeer en diepgang van de auteur zo goed weet te vangen in zijn afbeeldingen.
Maar terug naar de raamvertelling zelf: het overkoepelende verhaal is dat van de oproep van de broers om toe te treden tot het leger. Binnen dit verhaal lees je de verhalen die de broers aan de wacht vertellen. Deze verhalen hebben geen directe link met elkaar, maar zeggen wel iets over het karakter van de persoon die ze vertelt. De meest opvallende karaktertrek bepaalt de aard van het verhaal en die van de hoofdpersonages die erin voorkomen. Gruwelijkheden worden niet geschuwd, zo lees je bijvoorbeeld in het verhaal van oudste broer, die bijzonder moedig is, een beestachtige gruwelijkheid over de pasteien van Badoum. Daar tegenover staat dat het vertellen van de verhalen, die overigens niet allemaal gruwelijk zijn, in het teken van de broederliefde staat. Maar hoe dat precies zit, ontdek je pas later in het boek, als alles bijna klaar is.
De oorlog zit verweven in de gebeurtenissen van dit boek, er is geen partij waarvoor je kiezen moet, want de oorlog rommelt op de achtergrond, vormt een dreiging en geeft ook jou als lezer het gevoel dat je constant op je hoede moet zijn. Dat deze dreiging in deze raamvertelling afgewisseld wordt met spannende verhalen vol avontuur, magie, raadselachtigheid, bedrog, liefde, mysterie en meer, is een welkome adempauze, al zal het ene verhaal je meer aanspreken dan het andere. Mij boeide de vertelling over de levende marionet het meest!
De rijke taal, de doordachte opbouw van deze raamvertelling, de broederliefde, de zinloosheid van een oorlog en de kracht van verhalen maken dit boek ook geschikt om te bespreken in klassen van het voorgezet onderwijs. Benny Lindelauf en Ludwig Volbeda wonnen in 2021 met dit boek de Woutertje Pieterse Prijs. Het geschikt voor kinderen vanaf een jaar of 12.
