“Alles vroeg haar aandacht, maar in het atelier zag ze me. In het atelier bestond ik.”
Het bijzondere verhaal van een tijdloze vriendschap
Aurore woont al heel lang in het grote huis aan de rand van het dorp. Als Gracie in hetzelfde huis komt wonen, zet ze het bestaan van Aurore volledig op zijn kop. Aurore merkt al snel dat de wereld van Gracie anders is dan die van haar. Tussen de twee eenzame meisjes ontstaat een vriendschap die niet alleen de grens tussen leven en dood overstijgt, maar ook een tijdsverschil van anderhalve eeuw.
Tijdens een bezoek aan het museum in het dorp ontdekken ze een bijzonder schilderij van het papieren theater van Aurore. Maar waarom is dat schilderij zo belangrijk? En komen ze er hierdoor achter wat Aurore in deze wereld houdt?
In drie woorden
Gezien worden, geschiedverhaal, schilderkunst
In meer woorden
Joke Reijnders weet in dit boek op een fijne manier te spelen met tijd. Bij de start van het verhaal maken we kennis met Aurore, een jong meisje dat fluisterend een briefje voorleest op haar zolder: ‘Ik weet dat je er bent.’ Spannend! Wat gaat hier gebeuren? Een paar hoofdstukken verder weten we meer over Aurore en over de wereld die zich onder haar zolder afspeelt; een wereld van meer dan honderd jaar geleden. Joke weet deze wereld goed te vangen door fijne beschrijvingen, met woorden als boudoirs, chaise lounge, divan en een schaal met petitfours. Maar je merkt ook dat je terug in de tijd bent, omdat er verwijzingen zijn naar hoe er gedacht werd. ‘Ik was dan wel het oudste kind, maar omdat ik een meisje was, was ik ook het minst belangrijke kind.’ Een gedachtegang die in de huidige tijdgeest niet meer stand zal houden. Ook werden kinderen in die tijd netjes begroet bij binnenkomst, maar waren daarna geen onderdeel meer van het gesprek dat werd gevoerd door volwassenen.
Vanuit die tijd word je opeens weer meegenomen in het moment dat zich dan afspeelt: het briefje dat onder de deur werd geschoven en de zolderdeur die opengaat. We zijn een paar hoofdstukken verder, maar uiteindelijk hebben alle gedachten van Aurore een storm lang geduurd in het boek. Over spelen met tijd gesproken. Aurore is niet meer alleen op haar zolder, een ander jong meisje genaamd Gracie stapt de zolder op en zo leren we ook haar wereld kennen onder diezelfde zoldervloer. Een wereld met auto’s en een architectenbureau gerund door haar moeder. Aurore vindt dat laatste natuurlijk fantastisch.
Het schouwspel dat zich daarna afspeelt in het boek is fijn om tot je te nemen. Na de eerdere beschrijvingen van hoe het leven er zo’n anderhalve eeuw geleden uit heeft gezien, worden ook de hedendaagse zaken met het oog der verleden bekeken. Destijds was een tube verf al een hele uitkomst; nu is de viltstift als een schat, een broek bij een meisje raar en ook het internet en de douche worden op een leuke (eigenlijk hilarische) wijze beschreven. En wat zou, vanuit Aurore bekeken, het zilveren doosje van Gracie zijn waarin zich een ‘ontelbare hoeveelheid foto’s leek te bevinden’?
De vriendschap die tussen de twee meisjes ontstaat is er eentje die geboren is uit eenzelfde behoefte: de wens om gezien te worden. Aurore genoot vroeger van de momenten dat haar moeder haar portretteerde. Ze had haar aandacht. Net zoals ze de aandacht van haar oom Cedric overdag wist te vangen met haar fantasierijke verhalen. Om ’s avonds toch vooral weer alleen op de zolder door te brengen. En Gracie is vooral een meisje dat niet gezien wordt door haar nieuwe klasgenoten. ‘Zelfs voor ruzie zou ze eerst moeten bestaan’ en vanwege die reden komt Gracie op dezelfde zolder Aurore opzoeken. Twee meisjes en beide worden niet gezien, behalve door elkaar. ‘Maar één persoon is al genoeg om de cirkel van eenzaamheid te verbreken.’
Aurore heeft de tand des tijds weten te doorstaan, maar haar tijd wellicht zelden verspild. Ook al leek ze stil te staan, ze moet eerst ontdekken wat ze wil voor ze verder kan gaan. Beide meisjes weten elkaar uiteindelijk te helpen in dit boek. Het is zeer zeker de moeite waard om te gaan lezen hoe ze dit voor elkaar doen, niet in de laatste plaats door de centrale plek die bekende schilderijen innemen in dit boek. De illustraties van Sophie Pluim zijn daarnaast prachtig. En haar illustraties op de schutbladen hebben een hoge toegevoegde waarde na het lezen van het gehele verhaal.
Wat doet tijd? En kun je de grens van het leven en de dood overstijgen? Want na Oliva en ik is dit wederom een boek van Joke die tijdgeest en het bovennatuurlijke met elkaar verbindt. Na een ontroerend einde van het boek was er even stilte. Stilte om te beseffen hoe prachtig het verhaal zich had ontvouwd vanaf dat eerste briefje met ‘Ik weet dat je er bent.’ Stilte waarin je mijmert over eigen levenservaringen. Om vervolgens uit die stilte gehaald te worden door mijn radio, met de heel toepasselijke woorden: ‘Ben klaar om op reis te gaan, aan de andere kant te staan.’ Toeval of niet? Wat ons betreft zou het geen toeval moeten zijn dat kinderen vanaf een jaar of 9 bekend raken met dit boek. Al zou het alleen maar zijn, zodat het zilveren doosje nog even wat langer in hún blauwe broekzak blijft zitten.
